زرتشت

خرد و انديشه زرتشتي زرتشت مرد خرد و انديشه كه سه نيكش بهين رهنماي جهان است مهربان پولادي - چيستانی نظم هستی، تبلور آن در انسان، رابطه نظم و نيک با هم و چگونگی شناختن اين نظم درعين اعتراف به آزادی آدمی از جمله پرسمانهای گفتمان زرتشت است. بنابراين انديشه، خرد تلاش آدمی در شناخت و درک هماهنگی ميان نظم هستی يا طبيعی و نظام بشری است رابطه انسان و هستی چگالش انديشه زرتشت است. گرانيگاه اين رابطه کاربرد خرد در جهت شناخت موقعيت بشر در ساحت امر عرفی است. اين شناخت از گذر انديشيدن شکل می گيرد و به پرسش نهادن ، شکل فرادست اين گفتمان است. گفتمان انسان و جهان در انديشه نقش می بندد. فشرده گفتمان کشف �اشا�، يعنی نظم جهان هستي، از مسير �وهومن�، يعنی انديشه نيک، به ياری �مزدا�، يعنی دانش بزرگ، برای رسيدن به �آرميتي�, يعنی آرامش و تعادل، از درون �وهوخشترا�، يعنی کردار نيک، است. نظم هستی را انديشه کشف می کند و آرامش و توازن را کردار در انسان می نهد. کانون اين ديدمان (نظريه) مفهوم نظم و نيکی است که چون صورت مثالی می نمايند قطب نمای انديشه و کنش انسان هستند. گفتمان زرتشت انسجام انديشه و کنش و رسانش است. برنهاده اين گفتمان پذيرش دانش پذيری و دانش گرايی آدمی و در نهايت اعتراف به قوه داوری انسان در برگزيدن است که در سه سپهر جاری و ساری است: سگالش، رسانش، کنش. سگالش يا انديشيدن: نگاه به ذهنيت انسان دارد و تاکيد بر نقش انديشه در زندگی آدمی است و در حقيقت در مرکزثقل نشاندن انسان و انسان مداری است؛ رسانش يا گفتار: عرصه رابطه ميان- انسانی است و جهات زندگی اجتماعی انسان را مدنظر قرار می دهد؛ کنش: به جنبه عملی و رفتاری انسان، به شيوه زيستن نمايان است. اساس " نظم هستي" و "اخلاق انسان" يکی است. نظم و نيک يگانه اند و هماهنگ اند. نارسايی و ناهماهنگی ميان اين دو از انديشه برمی خيزد. شناخت اين ناهمسانی نيز از گذر خرد انجام می گيرد. خرد ملاک و معيار است. معرفت خرد بر خرد از گذار انديشيدن حاصل می شود. در گفتمان زرتشت "من" به معنای انديشيدن است. تفاوت من و انديشه بی اعتبار است. "من" نمی انديشد بلکه من انديشه هست. جدايی اين دو بازتاب ناهمگونی است. بروز نيک و بد در انديشه است. به همين جهت نيک و بد در ساحت هستی مطرح نيست. در آنجا نظم مطرح است. نيک و بد در ساحت اخلاق جلوه می کند. انديشه تشخيص است. جنس انديشه � پی بردن به�، �نايل شدن به� است. به بيانی انديشه در حرکت � به سوي� است، جهت انديشه رو به بيرون از خويش است: به کشف. به همين جهت انديشيدن" به" يا "به سوي" است.اين انديشيدن چونان "ميهمان" است. به سوی کشف نظم هستی است: قانون اشا. اما انديشيدن "در" نيست. اين انديشه "فراخواندن" است، در ذهن آوردن است، انديشيدن چونان "ميزبان" است. انديشيدن ابداع است، آفريننده است: آفريننده نيکی و بدي. در کش و واکش اين دو سنخ انديشيدن انسان را زرتشت معنا می کند.

شنبه 18 دی 1389 - 8:36:57 PM